Đổi thay rõ nét nhất về chất lượng dân số của xã vùng cao Kỳ Phú hôm nay chính là nhận thức về chăm sóc sức khoẻ sinh sản, kế hoạch hoá gia đình nâng cao. Đồng chí Nguyễn Thị Lan, Phó Chủ tịch UBND xã Kỳ Phú cho biết: Xã Kỳ Phú có trên 6.000 nhân khẩu, trong đó đồng bào dân tộc Mường chiến trên 79%. Hơn 10 năm về trước, công tác dân số-KHHGĐ của xã gặp không ít khó khăn do thuộc địa phương thuộc xã đặc biệt khó khăn, dân cư thưa thớt, người dân giữ một số tập tục, phong tục cũ, tư duy “trời sinh voi, trời sinh cỏ”… nên công tác tuyên truyền thực hiện các chính sách giảm sinh, chăm sóc sức khoẻ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, thực hiện các mô hình nâng cao chất lượng dân số chưa được nhân dân quan tâm đúng mức.
Xác định nâng cao chất lượng dân số xã vùng cao là tiêu chí quan trọng trong xây dựng xã nông thôn mới. Từ năm 2010, cùng với thực hiện các tiêu chí trong chương trình xây dựng nông thôn mới, xã đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nâng cao chất lượng dân số, đưa các chỉ tiêu giảm sinh, KHHGĐ vào kế hoạch thực hiện theo lộ trình. Hàng năm, Ban dân số-KHHGĐ xã đã lồng ghép nội dung các đề án, mô hình vào các lớp cung cấp kiến thức về dân số/SKSS/KHHGĐ và nâng cao chất lượng dân số, qua đó nhận thức, hành vi của người dân về chăm sóc SKSS/KHHGĐ, can thiệp giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số được nâng lên.
Các nội dung hoạt động mô hình, đề án “Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh”, “Sàng lọc trước sinh và sơ sinh”, “Tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số/KHHGĐ cho vị thành niên, thanh niên”, “Chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi tại cộng đồng”… được tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng, tờ rơi, băng rôn, khẩu hiệu về thực trạng, nguy cơ, hệ luỵ của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Tổ chức truyền thông và cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ đến từng người dân. Tạo điều kiện cho đội ngũ cộng tác viên dân số tham gia các lớp tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn…
Bằng các giải pháp phù hợp với đặc điểm dân cư, các chỉ tiêu kế hoạch hàng năm về giảm tỷ lệ sinh, tăng tỷ lệ các cặp vợ chồng áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, khống chế giảm tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh, chất lượng dân số xã vùng cao nâng lên rõ rệt. Năm 2021, tỷ lệ giảm sinh của xã Kỳ Phú là 0,19%o; tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh đạt mức cân bằng khoảng 102 bé trai/100 bé gái; các chỉ tiêu KHHGĐ đạt trên 100% chỉ tiêu giao. Kết quả đó đã góp phần đưa xã Kỳ Phú được công nhận xã nông thôn mới năm 2021.
Bác sĩ chuyên khoa I Trần Văn Kiên, Trưởng phòng Y tế huyện Nho Quan cho biết: Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Nho Quan, công tác dân số đã có sự quyết tâm vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị đã đưa các chính sách Dân số - KHHGĐ vào cuộc sống. Từ Pháp lệnh Dân số 2003 làm rõ cho người dân hiểu được quyền lợi và nghĩa vụ của cá nhân trong việc thực hiện công tác Dân số - KHHGĐ; thực hiện Nghị quyết 21 của Chính phủ về công tác dân số trong tình hình mới, công tác dân số luôn được tuyên truyền thông qua các hội nghị cung cấp kiến thức của ngành dân số; tuyên truyền trên các phương tiện thông tiện đại chúng, tuyên truyền bằng dụng cụ trực quan tới đông đảo nhân dân. Đẩy mạnh việc thực hiện chính sách hỗ trợ phụ nữ nghèo, phụ nữ đồng bào dân tộc thiểu số sinh con đúng chính sách dân số theo Nghị định 39/2015/NĐ-CP. Vì vậy các chương trình, đề án nâng cao chất lượng dân số luôn được Nhân dân trong huyện ủng hộ, nhiệt tình tham gia. Đưa mức sinh về mức sinh thay thế, giảm chênh lệch mức sinh giữa các vùng, đối tượng; đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; nâng cao chất lượng dân số và chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi...
Cùng với đó, Ban dân số các cấp trong toàn huyện đã cung cấp đầy đủ, kịp thời các phương tiện tránh thai và dịch vụ Kế hoạch hóa gia đình an toàn, hiệu quả, thuận tiện với chất lượng tốt cho các đối tượng chính sách, nhất là đồng bào các dân tộc thiểu số, vùng khó khăn, nơi mức sinh còn cao. Triển khai đồng bộ các giải pháp về truyền thông giáo dục, mở rộng và đa dạng hóa các kênh cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản và sử dụng biện pháp tránh thai nhằm cải thiện rõ rệt tình trạng SKSS của vị thành niên và thanh niên, đặc biệt là thanh niên công nhân các khu công nghiệp.
Khó khăn hiện nay trong công tác dân số trên địa bàn huyện Nho Quan do cán bộ dân số xã được kiện toàn, chuyển nhiệm vụ dân số sang Trưởng Trạm Y tế kiêm nhiệm; cộng tác viên dân số thôn bản thường xuyên thay đổi nên chưa có kinh nghiệm trong công tác dân số. Tổng số cán bộ Dân số - KHHGĐ xã có 27 đồng chí/27 xã, thị trấn là Trưởng Trạm Y tế kiêm nhiệm công tác dân số; có 335 cộng tác viên dân số phụ trách 286 thôn, bản, tổ dân phố trên toàn huyện. Khắc phục khó khăn, huyện đã có nhiều giải pháp về đẩy mạnh công tác tập huấn chuyên môn cho đội ngũ cộng tác viên dân số. Năm 2021, Trung tâm Y tế huyện đã tổ chức tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ về công tác dân số cho cộng tác viên Dân số - KHHGĐ thôn, bản của 3 xã Phú Long, Lạng Phong, Thị trấn và 27/27 Trạm trưởng Trạm Y tế xã, thị trấn kiêm nhiệm cán bộ dân số xã trong toàn huyện. 100% viên chức phòng Dân số đã tham dự lớp tập huấn trực tuyến về sử dụng phần mềm MIS2021-RS và các nội dung liên quan do Tổng cục Dân số - KHHGĐ tổ chức.
Từ các giải pháp đồng bộ, phù hợp với sự phát triển của địa phương, huyện Nho Quan là đơn vị tiêu biểu của tỉnh trong thực hiện các chương trình, kế hoạch dân số và phát triển. Năm 2021, số bà mẹ mang thai tham gia sàng lọc trước sinh là 1.845 người/2.430 bà mẹ mang thai đạt 75,9%, đạt 101,2% kế hoạch năm. Số trẻ sinh ra được sàng lọc sơ sinh là 1.627 trẻ/2.297 trẻ em sinh ra năm 2021 đạt 70,8%, đạt 101,1% kế hoạch năm. Tỷ suất sinh thô năm 2021 giảm 0,6‰ so với năm 2020 (năm 2020 là 15,2‰, năm 2021 là 14,6‰). Chỉ tiêu tăng dân số tự nhiên thực hiện được 0,95%, đạt 105,3% kế hoạch năm. Tỷ số giới tính khi sinh giảm 3,7 phần trăm điểm so với năm 2020 (năm 2020 là 112,7 bé trai/100 bé gái, năm 2021 là 109 bé trai/100 bé gái). Tổng số người mới áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại là 6.100/5.700, đạt 107% kế hoạch năm. Năm 2021.
Hồng Vân
